Trong các công trình công nghiệp, kho bảo quản thực phẩm luôn được xem là khu vực có nguy cơ cháy nổ cao, do chứa nhiều vật liệu dễ cháy, mật độ hàng hóa lớn và điều kiện nhiệt độ – độ ẩm đặc thù.
Vì vậy, việc thiết kế hệ thống phòng cháy chữa cháy (PCCC) cho loại hình kho này đòi hỏi sự chính xác, đồng bộ và tuân thủ nghiêm ngặt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia.
1. Đặc thù của kho thực phẩm ảnh hưởng đến thiết kế hệ thống PCCC
Khác với các loại kho hàng thông thường, kho thực phẩm có nhiều yếu tố đặc thù tác động trực tiếp đến việc lựa chọn, bố trí và vận hành hệ thống phòng cháy chữa cháy (PCCC). Việc thiết kế thi công PCCC cho kho thực phẩm đòi hỏi phải đảm bảo hiệu quả chữa cháy cao, nhưng đồng thời không làm ảnh hưởng đến chất lượng và an toàn vệ sinh của hàng hóa lưu trữ.
Dưới đây là những đặc điểm chính cần đặc biệt lưu ý:
- Môi trường nhiệt độ thấp (từ -18°C đến 5°C): các kho lạnh, kho đông cần hệ thống chữa cháy có khả năng hoạt động ổn định trong điều kiện nhiệt độ âm.
- Hàm lượng hơi nước và độ ẩm cao: dễ gây oxi hóa, ăn mòn vật liệu, ảnh hưởng đến độ bền của đường ống và thiết bị.
- Chất liệu bao bì dễ cháy: thùng carton, khay nhựa, pallet gỗ… đều có thể là nguồn phát cháy lan nhanh.
- Không gian chứa hàng dày đặc: hạn chế khả năng tiếp cận của lực lượng chữa cháy thủ công.
- Nhiều thiết bị điện công suất lớn: hệ thống cấp đông, chiếu sáng, quạt gió, băng tải – tiềm ẩn nguy cơ chập điện, tia lửa.
Do đó, thiết kế PCCC cho kho thực phẩm không chỉ dừng ở việc bố trí đầu phun sprinkler, mà cần xem xét toàn diện từ nguồn nước, cảm biến, vật liệu, đến điều kiện môi trường vận hành.
2. Các yêu cầu kỹ thuật cơ bản trong thiết kế hệ thống PCCC cho kho thực phẩm
Khi thiết kế hệ thống PCCC cho kho thực phẩm, kỹ sư cần tuân thủ các quy định tại QCVN 06:2022/BXD, TCVN 2622:1995, TCVN 5738:2021, và các tiêu chuẩn về hệ thống chữa cháy tự động (sprinkler, CO₂, aerosol, bọt foam, v.v.).
Một số yêu cầu kỹ thuật quan trọng gồm:
2.1. Hệ thống báo cháy tự động
- Bố trí đầu báo khói hoặc đầu báo nhiệt phù hợp với môi trường nhiệt độ.
- Với khu vực kho lạnh, nên sử dụng đầu báo khói beam (tia chiếu) hoặc đầu báo khói hút (aspirating smoke detector) để đảm bảo độ nhạy trong môi trường lạnh khô.
- Tủ trung tâm báo cháy cần được đặt ở khu vực khô ráo, dễ thao tác, có kết nối cảnh báo đến phòng bảo vệ hoặc trung tâm giám sát.
2.2. Hệ thống chữa cháy tự động
- Sprinkler ướt: phù hợp với kho khô, nhiệt độ môi trường > 4°C.
- Sprinkler khô hoặc hệ thống sương mù (water mist): dùng cho kho lạnh, tránh đóng băng nước trong ống.
- Hệ thống chữa cháy bằng khí (CO₂, FM-200, Novec 1230): áp dụng cho khu vực chứa thiết bị điện, phòng máy nén lạnh.
- Áp lực bơm, đường ống, đầu phun phải được tính toán chính xác theo mật độ phun tiêu chuẩn NFPA 13 hoặc TCVN 7336:2003.
2.3. Hệ thống cấp nước chữa cháy
- Nguồn nước phải đảm bảo lưu lượng và áp lực ổn định, có bể chứa riêng hoặc đấu nối từ hệ thống cấp nước của nhà máy.
- Bơm chữa cháy cần được bố trí tại phòng kỹ thuật riêng biệt, có lối tiếp cận an toàn.
- Tối thiểu 02 họng nước trong nhà và 02 họng nước ngoài nhà bố trí thuận tiện cho xe cứu hỏa tiếp cận.
2.4. Giải pháp ngăn cháy – thoát nạn
- Vách ngăn cháy EI 60 – EI 120 phân tách giữa các khu vực chứa hàng.
- Cửa kho phải là cửa chống cháy có tay co tự động.
- Bố trí lối thoát hiểm rõ ràng, chiếu sáng sự cố và đèn exit dọc lối đi.
- Hệ thống hút khói và tăng áp cần đảm bảo áp lực cân bằng để khói không lan sang khu vực khác.
3. Những sai sót thường gặp khi thiết kế hệ thống PCCC cho kho thực phẩm
Thực tế cho thấy, nhiều công trình kho thực phẩm bị kéo dài thời gian thẩm duyệt – nghiệm thu hệ thống PCCC do vướng phải các lỗi kỹ thuật, thiết kế không phù hợp hoặc thi công chưa đúng tiêu chuẩn. Những sai sót này không chỉ làm tăng chi phí đầu tư, trì hoãn tiến độ đưa kho vào vận hành, mà còn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn nghiêm trọng trong quá trình hoạt động.
Dưới đây là các lỗi phổ biến mà Poscom Việt Nam thường gặp khi thực hiện khảo sát – cải tạo cho các kho thực phẩm:
- Không lựa chọn đúng loại sprinkler cho môi trường nhiệt độ âm → dẫn đến đóng băng, tắc ống, không hoạt động khi có cháy.
- Đầu báo khói đặt sai vị trí hoặc sai loại, không phát hiện được khói trong điều kiện lưu thông không khí lạnh.
- Thiếu tính toán lưu lượng và áp lực bơm, khiến hệ thống không đạt hiệu suất khi vận hành thử.
- Không bố trí đủ lối thoát nạn, không đảm bảo chiếu sáng sự cố, gây nguy hiểm khi xảy ra cháy thật.
- Bản vẽ thiết kế không đồng bộ với hệ thống điện – lạnh – kết cấu, dẫn đến xung đột trong thi công.
Những lỗi này có thể khiến hồ sơ bị trả về khi thẩm duyệt, hoặc nghiêm trọng hơn – hệ thống không hoạt động hiệu quả khi có sự cố.
4. Giải pháp tối ưu từ Poscom Việt Nam trong thiết kế PCCC cho kho thực phẩm
Với kinh nghiệm triển khai hàng trăm dự án PCCC trên toàn quốc, trong đó có nhiều kho bảo quản thực phẩm, nhà máy chế biến, kho lạnh công nghiệp, Poscom Việt Nam mang đến giải pháp thiết kế và thi công đồng bộ, đạt chuẩn pháp lý và vận hành ổn định lâu dài.
Tư vấn thiết kế theo tiêu chuẩn quốc tế
Poscom áp dụng các tiêu chuẩn NFPA (Hoa Kỳ), FM Global, kết hợp với QCVN – TCVN trong nước, đảm bảo phương án thiết kế an toàn – khả thi – được thẩm duyệt nhanh chóng.
Giải pháp kỹ thuật tối ưu cho môi trường kho lạnh
- Lựa chọn sprinkler khô hoặc sương mù áp suất cao, chống đóng băng.
- Sử dụng đường ống mạ kẽm hoặc inox chịu lạnh, chống ăn mòn.
- Bố trí đầu báo beam hoặc hệ thống hút khói chủ động để phát hiện sớm cháy.
Hồ sơ thẩm duyệt & nghiệm thu trọn gói
Poscom hỗ trợ khách hàng từ khâu lập hồ sơ thẩm duyệt, thi công, đến kiểm định – nghiệm thu PCCC, đảm bảo công trình được cấp phép đưa vào hoạt động hợp pháp.
>>>Xem thêm: Đơn vị thiết kế hệ thống PCCC cho nhà máy sản xuất
Đào tạo & chuyển giao vận hành
Sau khi bàn giao, Poscom tổ chức hướng dẫn vận hành, tập huấn PCCC cho đội ngũ quản lý kho, đảm bảo nhân sự hiểu rõ quy trình xử lý khi có sự cố.
Thiết kế hệ thống PCCC cho kho thực phẩm là một hạng mục đặc thù và yêu cầu kỹ thuật cao, đòi hỏi kiến thức chuyên sâu, kinh nghiệm thực tiễn và sự am hiểu quy chuẩn pháp lý.
Một phương án thiết kế đúng ngay từ đầu không chỉ giúp tiết kiệm chi phí đầu tư, mà còn đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản và chuỗi cung ứng thực phẩm của doanh nghiệp.
POSCOM – CONNECTING DREAMS
Địa chỉ: Tầng 21, Tòa nhà Capital Tower, số 109 Trần Hưng Đạo, Phường Hoàn Kiếm, Hà Nội
Hotline: +84 90 436 24 68
Website: https://poscom.com.vn/
Facebook: https://www.facebook.com/poscom.com
