Vai trò của hồ sơ thiết kế trong việc phê duyệt PCCC

Trong lĩnh vực xây dựng và công nghiệp, hồ sơ thiết kế PCCC là một trong những bộ tài liệu quan trọng nhất, quyết định việc công trình có được phê duyệt, nghiệm thu và đi vào hoạt động hợp pháp hay không. Đây không chỉ là một thủ tục hành chính mang tính bắt buộc, mà còn là “lá chắn an toàn” cho con người và tài sản.

Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều doanh nghiệp vẫn xem nhẹ hoặc chuẩn bị chưa đầy đủ hồ sơ, dẫn đến chậm tiến độ, phát sinh chi phí, thậm chí bị đình chỉ hoạt động. Để hiểu rõ hơn, hãy cùng tìm hiểu vai trò then chốt của hồ sơ thiết kế trong công tác phê duyệt PCCC.

1. Hồ sơ thiết kế PCCC là gì?

Hồ sơ thiết kế thi công PCCC là bộ tài liệu kỹ thuật toàn diện, thể hiện các giải pháp phòng cháy, chữa cháy và thoát nạn của một công trình. Khác với những bản vẽ thông thường, hồ sơ thiết kế PCCC mang tính pháp lý, kỹ thuật và khoa học, được xây dựng dựa trên hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn quốc gia (QCVN, TCVN) và có thể kết hợp các tiêu chuẩn quốc tế như NFPA (Mỹ), BS (Anh), ISO để đáp ứng những yêu cầu khắt khe hơn đối với các dự án quy mô lớn hoặc có yếu tố nước ngoài.

Một bộ hồ sơ thiết kế PCCC hoàn chỉnh không chỉ nhằm mục đích “trình duyệt” cho cơ quan chức năng, mà còn đóng vai trò như kim chỉ nam cho toàn bộ quá trình thi công và vận hành sau này. Nội dung thường bao gồm:

Thuyết minh thiết kế: 

Đây là phần mô tả tổng quan nhất về công trình và phương án PCCC được lựa chọn. Trong đó, đơn vị thiết kế cần nêu rõ đặc điểm kiến trúc, công năng, mức độ nguy hiểm cháy nổ, từ đó đề xuất giải pháp phù hợp. 

Đồng thời, thuyết minh cũng phải chỉ ra căn cứ pháp lý, các quy chuẩn và tiêu chuẩn kỹ thuật được áp dụng để đảm bảo tính tuân thủ.

Bản vẽ chi tiết: 

Nếu thuyết minh mang tính lý thuyết thì bản vẽ là phần “hiện thực hóa” phương án trên mặt bằng thực tế. Bản vẽ sẽ thể hiện cách bố trí hệ thống báo cháy tự động, hệ thống chữa cháy bằng nước, bọt hoặc khí, các tuyến ống dẫn, trạm bơm, trụ cứu hỏa, cùng lối thoát nạn, cửa chống cháy, giải pháp hút khói và thông gió. 

Đây là cơ sở trực quan nhất để cơ quan chức năng kiểm tra và để đội thi công triển khai.

Tính toán kỹ thuật: 

Một bản vẽ dù chi tiết đến đâu cũng cần có các thông số tính toán đi kèm để chứng minh tính khả thi. Hồ sơ thiết kế PCCC phải làm rõ các yếu tố như lưu lượng và áp lực nước chữa cháy, công suất bơm, thời gian cần thiết để toàn bộ người trong công trình thoát nạn, phạm vi bảo vệ của từng loại thiết bị… Những con số này không chỉ thuyết phục cơ quan thẩm duyệt, mà còn giúp chủ đầu tư tối ưu chi phí và tránh tình trạng thiết kế thừa hoặc thiếu.

Danh mục thiết bị và tiêu chuẩn áp dụng:

Đây là phần liệt kê chi tiết các thiết bị sẽ sử dụng, từ trung tâm báo cháy, đầu báo khói – báo nhiệt, hệ thống sprinkler tự động, bơm chữa cháy cho đến vật liệu đường ống, dây cáp tín hiệu. Mỗi thiết bị phải kèm theo nguồn gốc, chứng nhận chất lượng (CO, CQ) và tiêu chuẩn áp dụng (ví dụ: UL/FM của Mỹ, TCVN 7336 cho hệ thống sprinkler tại Việt Nam). Điều này vừa đảm bảo tính minh bạch, vừa tránh việc sử dụng thiết bị kém chất lượng gây mất an toàn.

Tất cả các thành phần trên kết hợp lại sẽ tạo nên một bộ hồ sơ thiết kế PCCC vừa chặt chẽ về pháp lý, vừa khả thi về kỹ thuật, vừa phù hợp với thực tế thi công. Nói cách khác, hồ sơ thiết kế chính là “bản đồ” để dẫn dắt toàn bộ quá trình xây dựng và vận hành hệ thống PCCC của công trình.

2. Vai trò quan trọng của hồ sơ thiết kế trong phê duyệt PCCC

2.1. Căn cứ pháp lý để cơ quan chức năng thẩm duyệt

Cơ quan Cảnh sát PCCC sẽ dựa vào hồ sơ thiết kế để:

• Đánh giá mức độ tuân thủ các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN 06, QCVN 07…) và các tiêu chuẩn liên quan.
• Xem xét tính khả thi của các giải pháp thoát nạn, báo cháy, chữa cháy.
• Quyết định có cấp Giấy chứng nhận thẩm duyệt PCCC cho công trình hay không.

Nếu hồ sơ thiếu sót hoặc sai quy chuẩn, doanh nghiệp sẽ phải chỉnh sửa nhiều lần, gây chậm tiến độ và ảnh hưởng đến kế hoạch khai thác công trình.

2.2. Đảm bảo công trình an toàn ngay từ giai đoạn thiết kế

Hồ sơ thiết kế chuẩn mực giúp công trình:

• Bố trí lối thoát hiểm hợp lý, đảm bảo an toàn cho người khi xảy ra sự cố.
• Sử dụng hệ thống báo cháy, chữa cháy phù hợp với quy mô và tính chất hoạt động.
• Tích hợp giải pháp chống cháy lan, kiểm soát khói, duy trì điều kiện thoát nạn.
• Lựa chọn vật liệu, thiết bị đạt tiêu chuẩn chịu lửa, tăng khả năng bảo vệ kết cấu công trình.

2.3. Cơ sở triển khai thi công đúng kỹ thuật

Hồ sơ thiết kế là kim chỉ nam cho toàn bộ quá trình thi công:

• Giúp nhà thầu lắp đặt hệ thống chính xác theo quy chuẩn.
• Đảm bảo tính đồng bộ giữa PCCC và các hạng mục M&E khác (điện, nước, thông gió).
• Giảm thiểu sai sót kỹ thuật, hạn chế phải tháo dỡ hoặc chỉnh sửa, từ đó tiết kiệm thời gian và chi phí.

2.4. Hỗ trợ tối ưu chi phí và tiến độ dự án

Một hồ sơ thiết kế khoa học, đầy đủ sẽ:

• Tránh tình trạng bị trả lại, phải chỉnh sửa nhiều lần khi nộp thẩm duyệt.
• Rút ngắn thời gian phê duyệt và nghiệm thu.
• Giúp chủ đầu tư lên kế hoạch tài chính rõ ràng, hạn chế chi phí phát sinh do thay đổi phương án giữa chừng.

2.5. Bảo vệ uy tín và trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp

• Nếu công trình vận hành khi chưa có hồ sơ PCCC được phê duyệt, doanh nghiệp có thể bị xử phạt hành chính, đình chỉ hoặc buộc tháo dỡ công trình.
• Hồ sơ thiết kế được phê duyệt là minh chứng cho việc doanh nghiệp đã tuân thủ đúng luật, góp phần nâng cao uy tín với đối tác, khách hàng và cơ quan quản lý.

3. Thực trạng và những lỗi thường gặp khi chuẩn bị hồ sơ thiết kế PCCC

Trong thực tế, rất nhiều chủ đầu tư, doanh nghiệp và cả đơn vị tư vấn thiết kế gặp khó khăn khi lập hồ sơ PCCC. Nguyên nhân đến từ việc hệ thống quy định pháp luật thường xuyên được cập nhật, đặc thù công trình ngày càng phức tạp, trong khi năng lực tư vấn của một số đơn vị chưa đáp ứng yêu cầu. Điều này dẫn đến tình trạng hồ sơ bị trả lại, phải chỉnh sửa nhiều lần, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ dự án. Một số vấn đề nổi bật có thể kể đến:

3.1. Không nắm rõ quy định mới nhất về PCCC

Các văn bản pháp luật, nghị định, thông tư và quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về PCCC liên tục được điều chỉnh, bổ sung. Nhiều doanh nghiệp vẫn áp dụng những quy định cũ, dẫn đến việc hồ sơ không còn phù hợp. 

Ví dụ, một số tiêu chuẩn về lối thoát nạn, hệ thống hút khói hay báo cháy tự động đã thay đổi, nhưng hồ sơ vẫn lập theo cách cũ nên khi thẩm duyệt dễ bị bác bỏ.

Đây là lỗi phổ biến khiến nhiều hồ sơ phải làm lại từ đầu, tốn kém thời gian và chi phí.

3.2. Hồ sơ thiếu thuyết minh chi tiết hoặc bản vẽ không đồng bộ

Một bộ hồ sơ thiết kế chuẩn phải có thuyết minh – bản vẽ – tính toán kỹ thuật đi kèm. Tuy nhiên, trong thực tế nhiều hồ sơ chỉ tập trung vào bản vẽ mà thiếu phần thuyết minh hoặc tính toán chi tiết.
Ngoài ra, bản vẽ PCCC đôi khi không đồng bộ với hồ sơ kiến trúc và cơ điện: lối thoát nạn trên bản vẽ kiến trúc khác với lối thoát nạn thể hiện trong hồ sơ PCCC, hoặc hệ thống điện không có phương án cấp nguồn dự phòng cho bơm chữa cháy.

Những sai lệch này không chỉ khiến hồ sơ bị trả lại mà còn có nguy cơ gây khó khăn khi thi công, thậm chí tiềm ẩn rủi ro mất an toàn trong vận hành.

3.3. Thiếu sự phối hợp giữa các đơn vị thiết kế

Một công trình thường có sự tham gia của nhiều bên: kiến trúc, kết cấu, cơ điện, PCCC. Nếu không có sự phối hợp chặt chẽ, hồ sơ sẽ dễ xảy ra mâu thuẫn. Ví dụ: kiến trúc sư bố trí cửa thoát hiểm ở vị trí A, nhưng trong hồ sơ PCCC, lối thoát nạn lại được vẽ ở vị trí B; hoặc hệ thống thông gió do nhóm M&E thiết kế không tính đến yêu cầu chống cháy lan.

Đây là lỗi thường gặp ở các dự án lớn, khiến chủ đầu tư phải điều chỉnh nhiều lần, kéo dài thời gian phê duyệt.

3.4. Lựa chọn đơn vị tư vấn thiếu năng lực

Không ít chủ đầu tư vì tiết kiệm chi phí mà lựa chọn những đơn vị tư vấn thiết kế PCCC không có đủ năng lực pháp lý hoặc thiếu kinh nghiệm thực tế. Hệ quả là hồ sơ lập ra vừa thiếu căn cứ pháp lý, vừa không đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật, dẫn đến việc bị cơ quan chức năng từ chối thẩm duyệt.

3.5. Hậu quả của việc chuẩn bị hồ sơ không đạt chuẩn

• Phải chỉnh sửa nhiều lần, làm mất thời gian của cả doanh nghiệp và cơ quan thẩm duyệt.
• Kéo dài tiến độ thi công, ảnh hưởng đến kế hoạch khai thác và bàn giao công trình.
• Tăng chi phí đầu tư: chi phí sửa chữa, thiết kế lại, hoặc thay đổi thiết bị theo yêu cầu.
• Rủi ro pháp lý: nếu cố tình thi công khi chưa có hồ sơ thẩm duyệt, công trình có thể bị xử phạt hoặc buộc dừng hoạt động.

Có thể thấy, những lỗi tưởng chừng nhỏ trong hồ sơ thiết kế PCCC lại gây hậu quả lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí – tiến độ – uy tín của chủ đầu tư. Vì vậy, việc hợp tác với một đơn vị tư vấn và thi công PCCC uy tín là giải pháp cần thiết để hạn chế tối đa rủi ro ngay từ giai đoạn đầu của dự án.

4. Giải pháp để chuẩn bị hồ sơ PCCC đạt chuẩn ngay từ lần đầu

Để tránh tình trạng hồ sơ bị trả lại, chỉnh sửa nhiều lần và kéo dài tiến độ thi công, doanh nghiệp cần chú trọng ngay từ giai đoạn chuẩn bị. Một số giải pháp quan trọng có thể áp dụng:

4.1. Cập nhật thường xuyên các quy định và tiêu chuẩn PCCC

Các quy định pháp luật, nghị định và quy chuẩn kỹ thuật PCCC tại Việt Nam thường xuyên thay đổi nhằm phù hợp hơn với thực tế. Doanh nghiệp cần:

• Theo dõi các văn bản pháp luật mới nhất do Bộ Công an, Bộ Xây dựng ban hành.
• Cập nhật các tiêu chuẩn quốc tế (NFPA, ISO, BS) trong trường hợp công trình có vốn đầu tư nước ngoài hoặc yêu cầu kỹ thuật cao.
• Phổ biến kịp thời cho bộ phận thiết kế, quản lý dự án và đối tác liên quan.

4.2. Xây dựng hồ sơ chi tiết, đầy đủ và đồng bộ

Một bộ hồ sơ đạt chuẩn không chỉ cần bản vẽ mà còn phải đi kèm thuyết minh và tính toán kỹ thuật đầy đủ. Doanh nghiệp nên:

• Đảm bảo sự thống nhất giữa hồ sơ kiến trúc, cơ điện và PCCC.
• Thuyết minh rõ ràng về căn cứ pháp lý, phương án thiết kế và giải pháp kỹ thuật.
• Bản vẽ chi tiết, thể hiện trực quan hệ thống báo cháy, chữa cháy, thoát nạn, hút khói.
• Có tài liệu tính toán đi kèm, chứng minh tính khả thi và an toàn của hệ thống.

4.3. Tăng cường phối hợp giữa các bộ môn thiết kế

Để hồ sơ không bị chồng chéo, cần có cơ chế phối hợp chặt chẽ:

• Kiến trúc sư, kỹ sư cơ điện và kỹ sư PCCC phải làm việc cùng nhau ngay từ đầu.
• Tổ chức họp kỹ thuật định kỳ để rà soát các điểm giao nhau như lối thoát nạn, hệ thống điện cấp nguồn dự phòng, quạt hút khói, cửa chống cháy.
• Ứng dụng công nghệ BIM (Building Information Modeling) để phát hiện sớm xung đột giữa các bộ môn.

4.4. Lựa chọn đơn vị tư vấn và thi công PCCC uy tín

Đây là yếu tố quyết định đến chất lượng hồ sơ. Một đơn vị uy tín phải có:

• Năng lực pháp lý rõ ràng, được cấp phép hoạt động trong lĩnh vực PCCC.
• Đội ngũ kỹ sư am hiểu sâu quy chuẩn, có kinh nghiệm triển khai nhiều dự án thực tế.
• Quy trình làm việc khép kín: tư vấn – thiết kế – thẩm duyệt – thi công – nghiệm thu.
• Khả năng làm việc trực tiếp với cơ quan chức năng để xử lý nhanh chóng các vướng mắc.

4.5. Chủ động làm việc với cơ quan chức năng

Trong nhiều trường hợp, sự chậm trễ đến từ việc doanh nghiệp không chủ động trao đổi với cơ quan PCCC. Để thuận lợi hơn:

• Chuẩn bị hồ sơ kỹ lưỡng trước khi nộp.
• Chủ động trao đổi, giải trình nếu có yêu cầu bổ sung.
• Giữ liên lạc thường xuyên để cập nhật tiến độ thẩm duyệt.

Thiết kế, xây dựng hồ sơ PCCC chuyên nghiệp – Liên hệ ngay Poscom 

POSCOM là doanh nghiệp chuyên cung cấp giải pháp tư vấn, thiết kế, thi công và nghiệm thu hệ thống PCCC, cơ điện (M&E) cho nhiều loại hình công trình như nhà máy sản xuất, khu công nghiệp, cao ốc văn phòng, trung tâm thương mại và các dự án hạ tầng lớn.

Với đội ngũ kỹ sư và chuyên gia có chứng chỉ hành nghề PCCC, am hiểu sâu về quy chuẩn – tiêu chuẩn trong nước và quốc tế, POSCOM không chỉ đảm bảo hồ sơ thiết kế đạt yêu cầu thẩm duyệt mà còn đưa ra những giải pháp kỹ thuật tối ưu, tiết kiệm chi phí, dễ dàng triển khai và vận hành lâu dài.

Điểm khác biệt của POSCOM nằm ở quy trình làm việc bài bản – khép kín:

• Khảo sát & tư vấn chi tiết ngay từ giai đoạn đầu để hạn chế tối đa sai sót khi nộp hồ sơ.
• Thiết kế chuẩn mực, đồng bộ giữa kiến trúc – cơ điện – PCCC, giúp hồ sơ thẩm duyệt nhanh chóng.
• Đội ngũ thi công lành nghề, tuân thủ nghiêm ngặt tiêu chuẩn an toàn.
• Hỗ trợ trọn gói từ hồ sơ pháp lý, xin thẩm duyệt, thi công cho đến nghiệm thu, bàn giao.

Với triết lý hoạt động “An toàn là nền tảng – Hiệu quả là giá trị”, POSCOM đã và đang trở thành đối tác tin cậy của nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước, đồng hành trong quá trình xây dựng những công trình an toàn, bền vững.

Trong bối cảnh quy định pháp luật ngày càng chặt chẽ, việc lựa chọn đơn vị tư vấn và thiết kế PCCC uy tín chính là yếu tố quyết định. POSCOM với năng lực chuyên môn, kinh nghiệm triển khai đa dạng và quy trình làm việc khép kín, mang đến giải pháp trọn gói từ khảo sát – thiết kế – thẩm duyệt – thi công – nghiệm thu. Đây chính là giải pháp tối ưu giúp doanh nghiệp vừa đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy, vừa đạt hiệu quả kinh tế và tiến độ thi công.

POSCOM – CONNECTING DREAMS

Địa chỉ: Tầng 21, Tòa nhà Capital Tower, số 109 Trần Hưng Đạo, Phường Cửa Nam, Quận Hoàn Kiếm, Hanoi, Vietnam

Hotline: +84 90 436 24 68

Website: https://poscom.com.vn/

Facebook: https://www.facebook.com/poscom.com.vn